การเพาะและขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เลียนแบบธรรมชาติ

การเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เพื่อเลียนแบบธรรมชาติ เหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีเนื้อที่จำกัด การบริหารจัดการจะง่าย และเก็บรวบรวมลูกปลาได้ง่ายกว่าการเพาะและขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดินโดยทั่วไป

จากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลการเกษตรของเจ้าหน้าที่ร่วมด้วยช่วยกันสำนึกรักบ้านเกิด พบกับนายตุ๊ ประทุม หมอดินอาสาและเจ้าของศูนย์เรียนรู้โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเฉลิมพระเกียรติ บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมืองยโสธร โดยนายตุ๊ได้กล่าวถึงวิธีการเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เพื่อเลียนแบบธรรมชาติ ซึ่งโดยส่วนใหญ่เกษตรกรมักจะทำการเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดิน อีกทั้งยังไม่ทราบว่าการเพาะพันธุ์ปลาในบ่อซีเมนต์จะสามารถทำได้ แต่สำหรับวิธีการเพาะพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เกษตรกรจะสามารถจัดการพื้นที่ให้เลียนแบบธรรมชาติได้ จึงเหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีเนื้อที่จำกัด การบริหารจัดการจะง่าย และเก็บรวบรวมลูกปลาได้ง่ายกว่าการเพาะและขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดินโดยทั่วไป 

วิธีการคัดพ่อแม่พันธุ์ปลานิล : 
ปลานิลเพศผู้ ลักษณะติ่งเพศใต้ท้องจะยาว ปลายจะแหลม
ปลานิลเพศเมีย ลักษณะติ่งเพศใต้ท้องจะกลมคล้ายรูปหัวใจ

ขั้นตอนวิธีการเลี้ยงเพื่อเพาะพันธุ์ปลานิล : 
1. จัดเตรียมบ่อซีเมนต์ ขนาดความสูง 1 เมตร ความกว้างความยาวตามความเหมาะสม ต่อท่อ PVC เจาะรูที่ความสูง 50-80 ซม.เพื่อใช้สำหรับควบคุมระดับน้ำ (ควรจัดเตรียมบ่อในพื้นที่กลางแจ้งเพราะแสงแดดจะช่วยลดปริมาณเชื้อโรคและปริสิตในน้ำได้ดีกว่าพื้นที่ในร่ม)
2. โรยปูนขาวที่พื้นบ่อให้ทั่ว แล้วใส่ดินตามลงไปในก้นบ่อ(ดินร่วนปนทราย)ที่ความสูงประมาณ 30 ซม. จากนั้นโรยปุ๋ยคอกบางๆไว้บนหน้าดิน

3. ทำการปล่อยน้ำลงไปในบ่อทิ้งไว้อย่างน้อย 1 สัปดาห์ ควบคู่ไปกับการจัดหาพืชน้ำ อาทิ ต้นบอน หรือผักตบชวา ใส่ลงไปในบ่อเพื่อใช้สำหรับเป็นอาหารปลาและเป็นที่หลบแดดซ่อนตัว
4. คัดเลือกพ่อ-แม่พันธุ์ปลานิลที่มีอายุตั้งแต่ 3-6 เดือนขึ้นไป ปล่อยลงไปเลี้ยงในอัตราส่วนปลาตัวผู้ต่อปลาตัวเมีย 1:2 ต่อพื้นที่ 1 ตารางเมตร
5. หลังจากที่ปล่อยพ่อแม่พันธุ์ปลาลงเลี้ยงแล้วจะใช้ระยะเวลาประมาณ 1 สัปดาห์ขึ้นไป โดยสังเกตจากปลาตัวเมียจะเริ่มขุดดินสร้างรังเพื่อวางไข่ 
6. ภายหลังจากที่ปลาพ่อแม่พันธุ์เข้าไปอาศัยอยู่ในรังประมาณ 10-20 วัน จะได้ลูกปลาขนาด 1-2 ซม. เกษตรกรสามารถจับลูกปลาไปอนุบาลต่อในกระชังหรือในบ่อซีเมนต์ได้ต่อไป

ที่มา : เทคโนโลยีชาวบ้าน

Leave a Reply