การเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เพื่อเลียนแบบธรรมชาติ เหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีเนื้อที่จำกัด การบริหารจัดการจะง่าย และเก็บรวบรวมลูกปลาได้ง่ายกว่าการเพาะและขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดินโดยทั่วไป จากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลการเกษตรของเจ้าหน้าที่ร่วมด้วยช่วยกันสำนึกรักบ้านเกิด พบกับนายตุ๊ ประทุม หมอดินอาสาและเจ้าของศูนย์เรียนรู้โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเฉลิมพระเกียรติ บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมืองยโสธร โดยนายตุ๊ได้กล่าวถึงวิธีการเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เพื่อเลียนแบบธรรมชาติ ซึ่งโดยส่วนใหญ่เกษตรกรมักจะทำการเพาะขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดิน อีกทั้งยังไม่ทราบว่าการเพาะพันธุ์ปลาในบ่อซีเมนต์จะสามารถทำได้ แต่สำหรับวิธีการเพาะพันธุ์ปลานิลในบ่อซีเมนต์เกษตรกรจะสามารถจัดการพื้นที่ให้เลียนแบบธรรมชาติได้ จึงเหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีเนื้อที่จำกัด การบริหารจัดการจะง่าย และเก็บรวบรวมลูกปลาได้ง่ายกว่าการเพาะและขยายพันธุ์ปลานิลในบ่อดินโดยทั่วไป  วิธีการคัดพ่อแม่พันธุ์ปลานิล : ปลานิลเพศผู้ ลักษณะติ่งเพศใต้ท้องจะยาว ปลายจะแหลมปลานิลเพศเมีย ลักษณะติ่งเพศใต้ท้องจะกลมคล้ายรูปหัวใจ ขั้นตอนวิธีการเลี้ยงเพื่อเพาะพันธุ์ปลานิล : 1. จัดเตรียมบ่อซีเมนต์ ขนาดความสูง 1 เมตร ความกว้างความยาวตามความเหมาะสม ต่อท่อ PVC เจาะรูที่ความสูง 50-80 ซม.เพื่อใช้สำหรับควบคุมระดับน้ำ (ควรจัดเตรียมบ่อในพื้นที่กลางแจ้งเพราะแสงแดดจะช่วยลดปริมาณเชื้อโรคและปริสิตในน้ำได้ดีกว่าพื้นที่ในร่ม)2. โรยปูนขาวที่พื้นบ่อให้ทั่ว แล้วใส่ดินตามลงไปในก้นบ่อ(ดินร่วนปนทราย)ที่ความสูงประมาณ 30 ซม. จากนั้นโรยปุ๋ยคอกบางๆไว้บนหน้าดิน 3. ทำการปล่อยน้ำลงไปในบ่อทิ้งไว้อย่างน้อย 1 สัปดาห์ ควบคู่ไปกับการจัดหาพืชน้ำ อาทิ ต้นบอน หรือผักตบชวา ใส่ลงไปในบ่อเพื่อใช้สำหรับเป็นอาหารปลาและเป็นที่หลบแดดซ่อนตัว4. คัดเลือกพ่อ-แม่พันธุ์ปลานิลที่มีอายุตั้งแต่ 3-6 เดือนขึ้นไป ปล่อยลงไปเลี้ยงในอัตราส่วนปลาตัวผู้ต่อปลาตัวเมีย 1:2 ต่อพื้นที่ 1 […]

หลักการเลี้ยงปลา เพื่อการเสริมสร้างฮวงจุ้ยที่ดีแก่บ้าน    ในปัจจุบันคนนิยมเลี้ยงสัตว์ไว้ในบ้านมากขึ้น ทั้งเป็นเพื่อนเล่น ไว้เฝ้าบ้าน เพื่อความสวยงาม แต่ทราบกันไหมค่ะ ว่ามีสัตว์อยู่ประเภทหนึ่งที่เลี้ยงไว้ในบ้านแล้ว จะสามารถเสรืมฮวงจุ้ยของบ้านได้อย่างดี มันคือ “ปลาทอง” นั้นเองค่ะ ตามความเชื่อของคนโบราณ เชื่อว่า ปลาทอง คือปลาฮวงจุ้ย ช่วยส่งเสริมฮวงจุ้ยของบ้าน ทั้งยังทำให้บ้านมีพลัง เต็มเปี่ยมไปด้วยชีวิตชีวาทำให้เกิดความผ่อนคลาย วันนี้ เราจึงขอนำเสนอ หลักในการเลี้ยงปลาเพื่อเสริมฮวงจุ้ย  มีดังต่อไปนี้  ฮวงจุ้ย ปลาทอง – ชนิดของปลาที่เลี้ยงปลาเขตร้อน เป็นปลาที่เลี้ยงยาก ทำให้ตายบ่อย จึงไม่ดีต่อการเลี้ยงไว้ในบ้าน เพราะจะทำให้ผู้เลี้ยงเกิดความไม่สบายใจปลาน้ำเค็ม เป็นปลาที่มีสีสีนสดใส สวยงาม แต่ในการเลี้ยงต้องเลี้ยงในน้ำที่มีระดับความเค็มใกล้เคียงกับน้ำทะเล จึงทำให้ดูแลได้ยาก และตายง่ายเช่นกัน จึงไม่แนะให้เลี้ยงปลาประเภทนี้ปลาทอง เป็นปลาที่เลี้ยงง่าย เชื่อว่ามีพลังชีวิตที่แข็งแกร่ง ดูแลง่าย ทำให้ผู้เลี้ยงผ่อนคลาย มีความสบายใจปลาคาร์ฟ ดูแลง่ายเช่นเดียวกัน ทั้งยังมีนิสัยไม่ดุร้าย เป็นมิตร  เชื่อว่าเป็นปลาแห่งโชคลาภอีกด้วย -สีของปลา สีที่เหมาะคือ สีทอง สีดำ สีขาว สีน้ำเงิน สีเทา สีเหล่านี้มีความกลมกลืนกับแสง ทำให้ปลาแข็งแรง บรรยากาศสดชื่น […]

แต่วันนี้ ศูนย์วิจัยและพัฒนาพันธุกรรมสัตว์น้ำชุมพร สามารถพัฒนาพันธุ์ปลาหมอไทย ให้กลายเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจตัวใหม่ได้แล้ว “การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับปลาหมอของบ้านเรา ได้เริ่มทำมาตั้งแต่ปี 2512 แต่การศึกษาตอนนั้นส่วนใหญ่จะเป็นวิจัยเกี่ยวกับชีววิทยา เทคนิคการเพาะพันธุ์ การอนุบาล และการเลี้ยงปลาหมอ ส่วนการศึกษาวิจัยเพื่อปรับปรุงพัฒนาสายพันธุ์ ปลาหมอ ไม่เคยมีใครทำมาก่อน ศูนย์วิจัยและพัฒนาพันธุกรรมสัตว์น้ำชุมพร หน่วยงานในสังกัดของสถาบันวิจัยและพัฒนาพันธุกรรมสัตว์ กรมประมง จึงได้ทำโครงการนี้ขึ้นเป็นครั้งแรก ในปี 2547และที่นี่ถือเป็นหน่วยงานเดียว ที่ได้ดำเนินการปรับปรุงพันธุ์ปลาหมอมาอย่างต่อเนื่องกว่า 10 ปี จนทำให้ได้ปลาหมอไทยพันธุ์ชุมพร 1 หนักตัวละ 1 กก.” ดร.สง่า ลีสง่า ผอ.ศูนย์วิจัยและพัฒนาพันธุกรรมสัตว์น้ำชุมพร เล่าว่า ก่อนจะมาเป็นปลาหมอชุมพร 1 ในระยะแรกได้มีการให้ประมงจังหวัดในแต่ละแห่งทำการคัดหาปลาหมอที่มีขนาดใหญ่ของแต่ละพื้นที่ ส่งมาทำการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์ที่ศูนย์ฯชุมพร โดยได้ปลาหมอตัวแทนจาก4 ภาค นั่นคือ ภาคเหนือได้มาจากอุตรดิตถ์ ภาคอีสานได้มาจากสกลนคร ภาคกลางจากราชบุรีและภาคใต้จากนครศรีธรรมราช จากนั้นนำแต่ละพันธุ์มาทำการเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์จนออกลูกออกหลานมา 4 รุ่น…ทำการคัดขนาดปลาหมอขนาดใหญ่ของแต่ละสายพันธุ์มาเป็นพ่อแม่พันธุ์ แล้วนำมาผสมไขว้ข้ามสายพันธุ์ ในที่สุด ปี 2554 จึงได้ปลาหมอที่มีขนาดใหญ่ และมีการตั้งชื่อ ชุมพร 1… แต่เพื่อความมั่นใจว่า พันธุ์ปลาหมอที่ได้มาเป็นพันธุ์ที่นิ่ง […]

ปลากดคัง เป็นปลาน้ำจืดที่ไม่มีเกล็ด มีชื่อสามัญว่า Red tail Mystus มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mystus ruckioides ชื่อที่เรียกตามท้องถิ่นยังมีอีกหลายชื่อ เช่น ปลากดแก้ว ปลากดเขี้ยว กดหางแดง กดข้างหม้อ เป็นต้น อยู่ในวงศ์ปลากด (Bagriidae) เมื่อเติบโตเต็มที่จะมีความยาวตัวราว 1.5 เมตร หนักได้ถึง 100 กิโลกรัม แต่ที่พบโดยเฉลี่ยจะมีขนาดประมาณ 50-60 เซนติเมตร ลำตัวมีสีดำเทาอ่อนอมฟ้าหรือเขียวมะกอก ครีบหางและครีบอื่นๆ มีสีแดงสดหรือสีส้มสด มีรูปทรงยาวเพรียว ส่วนหัวแบนกว้าง ด้านบนของหัวเรียบ ปากกว้าง จะงอยปากทู่ มีหนวด 4 คู่ ครีบหูมีสีเทาดำ ปลากดคัง จัดเป็นปลาขนาดใหญ่ที่พบได้ตามธรรมชาติในแม่น้ำของไทยทุกภาค และในแหล่งน้ำนิ่งขนาดใหญ่ ในประเทศไทยพบที่แม่น้ำน่าน แม่น้ำยม แม่น้ำเจ้าพระยา ฯลฯ หรือแม้แต่ในอ่างเก็บน้ำและเขื่อนต่างๆ เช่น เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนภูมิพล เขื่อนรัชชประภา คุณชัยพร โชคภรณ์ประเสริฐ อยู่บ้านเลขที่ 6 หมู่ที่ 1 […]

ความบังเอิญและภูมิปัญญาจากวิถีชีวิตของชาวบ้าน พลิกผันชีวิตและสามารถแก้วิกฤตให้เป็นโอกาส เปลี่ยนอาชีพและต่อยอดจากสิ่งที่มีมาดั้งเดิมไปสู่ความสำเร็จได้ จนสามารถสร้างอาชีพใหม่ สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ และกลายเป็นคนต้นแบบให้กับผู้อื่นได้อีกด้วย อย่าง คุณไตรศักดิ์ ศรีเสาวนิตย์ หรือ เฮียฮ้ง ชาวนาเกลือวัย 60 ปี ที่ตอนนี้ได้กลายมาเป็นเจ้าของบ่อเลี้ยงปลากะพง ด้วยเพราะเกิดจากความบังเอิญ จึงได้ปรับเปลี่ยนพื้นที่ทำนาเกลือเดิม มาทำบ่อเลี้ยงปลากะพงอยู่ที่ อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี เฮียฮ้ง เริ่มต้นเล่าให้ฟังถึงภูมิปัญญาชาวบ้าน จนมาสู่การต่อยอดอาชีพการเลี้ยงปลากะพงในพื้นที่นาเกลือนี้ว่า “แต่ก่อนก็ทำนาเกลือ ทำมาเกือบ 30 ปี โดยมีพื้นที่สำหรับทำนาเกลืออยู่ประมาณ 100 กว่าไร่ และมีพื้นที่ทำนาเกลือแปลงเล็กแปลงน้อยอีกหลายแปลง แต่ในพื้นที่อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี ก็มีพื้นที่ทำนาเกลืออีกมากมาย พอมีพื้นที่ทำนาเกลือเยอะ เกลือก็ล้นตลาด ราคาก็ต่ำลง ชาวนาเกลือก็ขายไม่ค่อยได้ สำหรับการเริ่มต้นเลี้ยงปลากะพง ในพื้นที่นาเกลือ เกิดมาจากความบังเอิญในครั้งแรก เนื่องจากเห็นว่าปลาพวกปลาหมอเทศ ปลานิล สามารถเข้ามาอยู่ในแหล่งน้ำจากการทำนาเกลือได้ในช่วงหน้าฝน ทั้งๆ ที่น้ำในพื้นที่ทำนาเกลือ เป็นน้ำเค็ม และน้ำกร่อย ซึ่งสภาพน้ำน่าจะเหมาะกับการเลี้ยงปลากะพง เนื่องจากเป็นปลาน้ำเค็ม จึงได้ลองไปซื้อปลากะพงมาปล่อยเลี้ยงในพื้นที่ เลี้ยงตามสภาพธรรมชาติ คือให้ปลากะพงกินพวกลูกปลาเล็กปลาน้อยที่มีอยู่ในพื้นที่เป็นอาหารตามธรรมชาติ ตอนนั้นก็ลองเอามาปล่อยเลี้ยงไปตามสภาพ คิดเลี้ยงแค่ว่าหากเลี้ยงได้ก็คงจะสามารถขายได้ ระยะเวลาที่เริ่มต้นจนมาถึงปัจจุบันก็น่าจะเป็นเวลากว่า 10 ปีแล้ว ที่เลี้ยงปลากะพงในพื้นที่ทำนาเกลือ […]

ศูนย์เรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยี ร้านกังหันลม เตรียมถ่ายทอดวิธีเลี้ยงปลาดุกด้วยหญ้าเนเปียร์ เพื่อเป็นอาหาร ดร.จตุรพร พรศิลปทิพย์ ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารเพรชบูณร์อินโนเวชั่น นำสื่อมวลชนเข้าชม โครงการเพาะเลี้ยงปลาดุกด้วยหญ้าเนเปียร์พันธุ์ปากช่อง 1 ที่ศูนย์เรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยี ร้านกังหันลม หมู่ 9 ต.ห้วยสะแก อ.เมืองเพชรบูรณ์ เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่เกษตรกรและชาวบ้านที่สนใจ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด โดย ดร.จตุรพร กล่าวว่า ความโดดเด่นของโครงการนี้ เพื่อให้เกษตรกรมีความเข้าใจถึงวิธีการเพาะเลี้ยงปลาดุกที่ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ ปลอดภัย เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ มีการใช้วัสดุในท้องถิ่นจัดทำเป็นอาหารปลา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หญ้าเนเปียร์พันธุ์ปากช่อง 1 ซึ่งมีโปรตีนสูง และนำมาแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ได้ โดยไม่ต้องเติมสารเคมีใดๆ เพื่อเร่งการเจริญเติบโตของปลา จึงทำให้ปลาดุกที่เพาะเลี้ยง มีเนื้อไม่แข็งกระด้าง และเมื่อนำมาประกอบอาหาร ทำให้มีความปลอดภัย ไร้สารเคมีตกค้าง และอัตราการเจริญเติบโตของปลาก็ใกล้เคียงกับการใช้อาหารสัตว์สำเร็จรูปที่ขายอยู่ทั่วไปตามท้องตลาด สำหรับหญ้าเนเปียร์นั้น ทางสถานีพืชและอาหารสัตว์ ส่งเสริมให้เกษตรกรเพาะปลูกเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์หลายประเภท ที่มา : Snook.com

สัตว์น้ำต้องการอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เพื่อดำรงชีพและการเจริญเติบโตตลอดจนการใช้พลังงานเพื่อกิจกรรมต่างๆ อาหารสัตว์น้ำโดยทั่วไปอาจแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1. อาหารธรรมชาติ  หมายถึง อาหารที่เกิดขึ้นเองในแหล่งน้ำ ตามกระบวนการธรรมชาติและสัตว์น้ำที่อาศัยในแหล่งน้ำมีมากมายหลายชนิด ปริมาณอาหารขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์เฉพาะแหล่ง การเกิดอาหารธรรมชาติมีความสลับซับซ้อนเป็นไปตามวงจรชีววิทยาซึ่งปาลเป็นผลขั้นสุดยอดที่ได้รับ         การเกิดวงจรชีววิทยาในแหล่งน้ำ เริ่มต้นจากการเปลี่ยนแปลงพลังงานแสงไปเป็นพลังงานเคมีโดย ปฏิกิริยาสังเคราะห์แสง แพลงค์ตอนพืชจะสะสมแร่ธาตุและสารประกอบต่างๆ ไว่ในโปรโตพลาสซึ่ม ซึ่งแร่ธาตุและสารประกอบที่สำคัญที่สุด คือ คาร์บอนไดออกไซด์ และ น้ำ ที่เป็นวัตถุดิบ ในการสังเคราะห์แสงนอกกจากนี้ยังมีแร่ธาตุอื่นๆ ที่สำคัญในการสังเคราะห์โปรโตพลาสซึ่ม เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส กำมะถัน แมกนีเซียม และธาตุอื่นๆ อีกประมาณ 15 ชนิด ที่จัดว่าเป็นอาหารที่จำเป็น ในขณะที่แพลงค์ตอนพืชถูกกิน คาร์โบไฮเดรต ไขมันและโปรตีนจะถูกถ่ายทอดไปยังสัตว์น้ำกินพืช เช่น แพลงค์ตอนสัตว์ และในทำนองเดียวกันการถ่ายทอดพลังงานและสารอาหารก็จะเกิดขึ้นในระดับสูงขึ้นไป คือ จากสัตว์กินพืชไปยังสัตว์กินสัตว์และในที่สุดผ่านไปยังผู้ย่อยสลายโดยผู้ย่อยสลายในวงจรชีววิทยาของแหลงน้ำต่อไป          ผลผลิตของสัตว์น้ำ มีความสัมพันธ์กับปริมาณอาหารธรรมชาติที่มีในน้ำ หรือที่เรียกว่าผลผลิตขั้ปฐมภูมิ และผลผลิตขั้นปฐมภูมิก็มีความสัมพันธ์กับปริมาณธาตุอาหารที่มีในน้ำ ซึ่งรวมเรียกว่าความอุดมสมบูรณ์ของแหลงน้ำ 2. อาหารสมทบ  หมายถึง อาหารที่มนุษย์เพิ่มลงไปในแหล่งน้ำ เพื่อให้สัตว์น้ำได้รับและใช้ประโยชน์ซึ่งอาจจำแนกได้ตามแหล่งน้ำที่มาของอาหาร ดังนี้           2.1 อาหารสมทบประเภทพืช  ได้แก่ ลำต้น ใบ หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของพืช อาจจำแนกได้ ตามแหล่งที่มาของพืชต่างๆ          2.2 อาหารสมทบประเภทเนื้อสัตว์ได้แก่ พวกอาหารสด ซึ่งเป็นอาหารที่มีกลิ่นในการกระตุ้นการกินอาหารของสัตว์น้ำได้ดี […]