แหล่งเรียนรู้ปศุสัตว์อินทรีย์ ณ ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน จ.แพร่ แห่งนี้ โดยลุงมนูญ? ป้าธีรวรรณ วงศ์อรินทร์ กิจกรรมภายในนอกจากจะเลี้ยงปลาดุกบิ๊กอุย เป็นที่ตื่นตาตื่นใจสำหรับผู้เข้ามาศึกษาดูงานแล้ว ที่นี่ยังเลี้ยงกบในบ่อซีเมนต์และในสวนหย่อม มีกบพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์มากว่า200ตัว และถัดไปท้ายสวนยังเลี้ยงไก่พื้นเมืองและเป็ดอีกจำนวนมาก ซึ่งเศษและส่วนที่เหลือจากการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ที่นี่จะไม่ถูกทิ้งให้เป็นขยะ ทุกอย่างสามารถนำมาจัดการใหม่ให้เกิดประโยชน์ต่อได้ อย่างเช่น เศษพืชและมูลสัตว์สามารถนำมาหมักเป็นปุ๋ยชีวภาพเพื่อใช้ประโยชน์ต่อได้ ซึ่งลุงมนูญได้กล่าวถึง สูตรปุ๋ยชีวภาพแห้งโบกาชิสำหรับเลี้ยงกบและปลาที่ใช้อยู่เป็นประจำ อยากแนะนำให้ผู้สนใจได้ใช้ เพราะจะช่วยสร้างอาหารในบ่อปลา บำบัดน้ำเสีย ทั้งในบ่อปลาและกบ โดย สูตรปุ๋ยชีวภาพแห้งโบกาชิสำหรับเลี้ยงปลา มีวิธีการทำที่ไม่ยุ่งยาก โดยเตรียมส่วนผสมต่างๆ ดังนี้-รำละเอียด 10กิโลกรัม– มูลไก่แห้ง 10 กิโลกรัม– แกลบหยาบ 10 กิโลกรัม– หัวเชื้อจุลินทรีย์ 1 ลิตร– กากน้ำตาล 300 กรัมส่วนผสมต่างๆที่ได้กล่าวมา สามารถหาได้ง่ายในท้องถิ่น สำหรับหัวเชื้อจุลินทรีย์สามารถใช้”จุลินทรีย์จากน้ำหมักผลไม้สุก”ที่หมักเองได้ หรือใช้จุลินทรีย์ที่มีขายตามท้องตลาดทั่วไปก็ได้ วิธีการทำ– นำรำละเอียด มูลไก่ แกลบหยาบกองคลุกเคล้าผสมกัน– นำกากน้ำตาล300กรัมและหัวเชื้อจุลินทรีย์ 1ลิตร ผสมกับน้ำเปล่า10ลิตรให้ละลายจากนั้นนำไปรดในกองที่ผสมรำละเอียด มูลไก่ แกลบหยาบ รดให้พอชุ่ม ให้ได้ความชื้นประมาณ […]

การให้อาหารโคเนื้อ แบ่งออกเป็น 5 ประเภท การให้อาหารลูกโคเนื้อ จะปล่อยให้ลูกโคกินนมแม่ไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งสามารถหย่านมได้ ซึ่งใช้เวลา 3 – 7 เดือน ขึ้นอยู่กับสภาพการจัดการหรือดูจากการที่ลูกโคสามารถกินหญ้าหรืออาหารอื่น ๆ ได้อย่างเต็มที่และมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง ตามปกติลูกโคจะหัดกินหญ้าตั้งแต่อายุ 1 – 2 เดือน และสามารถกินได้เต็มที่เมื่ออายุ 4 – 5 เดือน อย่างไรก็ดี ถ้าลูกโคได้รับการเสริมอาหารข้นที่มีความสมดุลของโภชนะจะมีอัตราการเจริญเติบโตเร็วมาก การให้อาหารโครุ่น ควรให้ลูกโคได้รับหญ้าสดคุณภาพดีกินอย่างเต็มที่ หรือเสริมอาหารข้น หรือเมล็ดธัญพืชให้กิน การให้อาหารโคสาว ถ้าโคได้รับอาหารหยาบที่มีคุณภาพดี เช่น หญ้าสดพันธุ์ดี พืชตระกูลถั่ว หรือพืชตระกูลถั่วปนหญ้าก็อาจจะไม่จำเป็นต้องให้อาหารข้นเสริม  การให้อาหารแม่โคระยะเลี้ยงลูก แม่โคจะต้องการอาหารมากกว่าปกติ เพราะต้องนำอาหารไปสร้างน้ำนมสำหรับเลี้ยงลูกด้วยจึงควรให้แม่โคได้รับอาหารอย่างสมบูรณ์เพียงพอ แม่โคระยะเลี้ยงลูกต้องให้กินหญ้าสดอย่างเต็มที่และควรเสริมพวกพืชตระกูลถั่วให้กินอีกในปริมาณ 1 – 5 เปอร์เซ็นต์ หรือควรเสริมอาหารข้นให้กินในปริมาณ 0.3 เปอร์เซ็นต์ของ น้ำหนักตัว แต่ถ้าอาหารหยาบมีคุณค่าทางโภชนะต่ำควรเสริมอาหารข้นเพิ่มขึ้นเป็น 0.6 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว การให้อาหารโคขุน จะต้องให้อาหารที่มีความเข้มข้นของโภชนะสูงโดยเฉพาะโปรตีนและพลังงานให้เพียงพอต่อความต้องการให้ผลผลิต และจะต้องให้ทั้งอาหารหยาบและอาหารข้นควบคู่กันไป โดยให้อาหารหยาบอย่างเต็มที่และตลอดเวลา การให้อาหารข้นควรแบ่งให้วันละ 2 ครั้ง

ศูนย์เรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยี ร้านกังหันลม เตรียมถ่ายทอดวิธีเลี้ยงปลาดุกด้วยหญ้าเนเปียร์ เพื่อเป็นอาหาร ดร.จตุรพร พรศิลปทิพย์ ผู้อำนวยการฝ่ายบริหารเพรชบูณร์อินโนเวชั่น นำสื่อมวลชนเข้าชม โครงการเพาะเลี้ยงปลาดุกด้วยหญ้าเนเปียร์พันธุ์ปากช่อง 1 ที่ศูนย์เรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยี ร้านกังหันลม หมู่ 9 ต.ห้วยสะแก อ.เมืองเพชรบูรณ์ เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่เกษตรกรและชาวบ้านที่สนใจ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด โดย ดร.จตุรพร กล่าวว่า ความโดดเด่นของโครงการนี้ เพื่อให้เกษตรกรมีความเข้าใจถึงวิธีการเพาะเลี้ยงปลาดุกที่ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ ปลอดภัย เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ มีการใช้วัสดุในท้องถิ่นจัดทำเป็นอาหารปลา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หญ้าเนเปียร์พันธุ์ปากช่อง 1 ซึ่งมีโปรตีนสูง และนำมาแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ได้ โดยไม่ต้องเติมสารเคมีใดๆ เพื่อเร่งการเจริญเติบโตของปลา จึงทำให้ปลาดุกที่เพาะเลี้ยง มีเนื้อไม่แข็งกระด้าง และเมื่อนำมาประกอบอาหาร ทำให้มีความปลอดภัย ไร้สารเคมีตกค้าง และอัตราการเจริญเติบโตของปลาก็ใกล้เคียงกับการใช้อาหารสัตว์สำเร็จรูปที่ขายอยู่ทั่วไปตามท้องตลาด สำหรับหญ้าเนเปียร์นั้น ทางสถานีพืชและอาหารสัตว์ ส่งเสริมให้เกษตรกรเพาะปลูกเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์หลายประเภท ที่มา : Snook.com

สัตว์น้ำต้องการอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เพื่อดำรงชีพและการเจริญเติบโตตลอดจนการใช้พลังงานเพื่อกิจกรรมต่างๆ อาหารสัตว์น้ำโดยทั่วไปอาจแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1. อาหารธรรมชาติ  หมายถึง อาหารที่เกิดขึ้นเองในแหล่งน้ำ ตามกระบวนการธรรมชาติและสัตว์น้ำที่อาศัยในแหล่งน้ำมีมากมายหลายชนิด ปริมาณอาหารขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์เฉพาะแหล่ง การเกิดอาหารธรรมชาติมีความสลับซับซ้อนเป็นไปตามวงจรชีววิทยาซึ่งปาลเป็นผลขั้นสุดยอดที่ได้รับ         การเกิดวงจรชีววิทยาในแหล่งน้ำ เริ่มต้นจากการเปลี่ยนแปลงพลังงานแสงไปเป็นพลังงานเคมีโดย ปฏิกิริยาสังเคราะห์แสง แพลงค์ตอนพืชจะสะสมแร่ธาตุและสารประกอบต่างๆ ไว่ในโปรโตพลาสซึ่ม ซึ่งแร่ธาตุและสารประกอบที่สำคัญที่สุด คือ คาร์บอนไดออกไซด์ และ น้ำ ที่เป็นวัตถุดิบ ในการสังเคราะห์แสงนอกกจากนี้ยังมีแร่ธาตุอื่นๆ ที่สำคัญในการสังเคราะห์โปรโตพลาสซึ่ม เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส กำมะถัน แมกนีเซียม และธาตุอื่นๆ อีกประมาณ 15 ชนิด ที่จัดว่าเป็นอาหารที่จำเป็น ในขณะที่แพลงค์ตอนพืชถูกกิน คาร์โบไฮเดรต ไขมันและโปรตีนจะถูกถ่ายทอดไปยังสัตว์น้ำกินพืช เช่น แพลงค์ตอนสัตว์ และในทำนองเดียวกันการถ่ายทอดพลังงานและสารอาหารก็จะเกิดขึ้นในระดับสูงขึ้นไป คือ จากสัตว์กินพืชไปยังสัตว์กินสัตว์และในที่สุดผ่านไปยังผู้ย่อยสลายโดยผู้ย่อยสลายในวงจรชีววิทยาของแหลงน้ำต่อไป          ผลผลิตของสัตว์น้ำ มีความสัมพันธ์กับปริมาณอาหารธรรมชาติที่มีในน้ำ หรือที่เรียกว่าผลผลิตขั้ปฐมภูมิ และผลผลิตขั้นปฐมภูมิก็มีความสัมพันธ์กับปริมาณธาตุอาหารที่มีในน้ำ ซึ่งรวมเรียกว่าความอุดมสมบูรณ์ของแหลงน้ำ 2. อาหารสมทบ  หมายถึง อาหารที่มนุษย์เพิ่มลงไปในแหล่งน้ำ เพื่อให้สัตว์น้ำได้รับและใช้ประโยชน์ซึ่งอาจจำแนกได้ตามแหล่งน้ำที่มาของอาหาร ดังนี้           2.1 อาหารสมทบประเภทพืช  ได้แก่ ลำต้น ใบ หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของพืช อาจจำแนกได้ ตามแหล่งที่มาของพืชต่างๆ          2.2 อาหารสมทบประเภทเนื้อสัตว์ได้แก่ พวกอาหารสด ซึ่งเป็นอาหารที่มีกลิ่นในการกระตุ้นการกินอาหารของสัตว์น้ำได้ดี […]

ชุมชนบ้านทุ่งยาว ต.สันทรายหลวงอ.สันทราย จ.เชียงใหม่ ประกอบอาชีพเลี้ยงปลานิล การเลี้ยงแต่ละรุ่นใช้เวลา 8-10 เดือน บางช่วงอากาศแปรปรวน ร้อนนาน ฝนตกบ่อย มีผลทำให้ค่าออกซิเจนในน้ำต่ำ…เกิดปัญหาปลาน็อกน้ำ “ปกติชาวบ้านจะปล่อยปลาตะเพียนลงไปเลี้ยงผสมกับปลานิลในบ่อให้เป็นตัวชี้วัดคุณภาพน้ำ หากปลาตะเพียนลอยหัวขึ้นมาสูดอากาศเหนือผิวน้ำ นั่นหมายถึง ค่าออกซิเจนในน้ำต่ำใกล้ถึงจุดวิกฤติ เราจะใช้โดโลไมท์หว่านข้างบ่อเพื่อปรับสภาพน้ำ คนไหนมีเงินลงทุนจะติดตั้งเครื่องเติมอากาศ แต่ต้องแบกรับค่าไฟเดือนละหลายพันบาท และวันไหนทุกบ้านเปิดเครื่องตีอากาศพร้อมกัน เกิดปัญหาไฟกระชากดับ ปลาเสี่ยงน็อกน้ำตายยกบ่อ เหมือนอย่างปี 2558-2559 ปลาตายยกบ่อ รวมๆค่าเสียหาย หลายสิบล้านบาท” นายกัมปนาท มณีศักดิ์ พ่อหลวงบ้านทุ่งยาว เล่าถึงที่มาของการขอความช่วยเหลือไปยัง ผศ.ดร.สราวุธ พลวงษ์ศรี วิทยาลัยพลังงานทดแทน มหาวิทยาลัยแม่โจ้ และ ศ.ดร.ทนงเกียรติ เกียรศิริโรจน์ หน่วยวิจัยระบบทางอุณหภาพ ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เข้ามาทำโครงการวิจัยเลี้ยงปลาอัจฉริยะสีเขียว ที่สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ให้การสนับสนุน “เราเลือกใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์เพื่อลดปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้า ด้วยการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ บ่อทดลองขนาด 1-2 ไร่ ติดแผงโซลาร์เซลล์ 9 แผง (แผงละ 315 […]

เนื่องจากการใช้น้ำเชื้อแช่แข็งผสมเทียมโคนมในช่วงที่ผ่านมา เกษตรกรจะมีโอกาสได้ลูกโคเพศเมียมีเพียง 50% เท่านั้น องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เร่งขยายผลต่อยอดน้ำเชื้อแช่แข็ง ที่ อ.ส.ค. ผลิตได้นำเข้าสู่กระบวนการคัดเพศเมีย (Sexing Semen) ด้วยปฏิกิริยาไซโตทอกซิคซิตี้ แล้วนำไปผสมเทียมในแม่โคนมของเกษตรกรทุกภาคทั่วประเทศ ทำให้เกษตรกรมีโอกาสที่จะได้ลูกโคเพศเมียเพิ่มสูงขึ้นถึง 70% ถือเป็นความต้องการของผู้เลี้ยงโคนมที่จะเพิ่มจำนวนแม่พันธุ์ภายในฟาร์ม และเป็นโอกาสในการสร้างกำไร ปัจจุบัน พ่อพันธุ์โคนมของ อ.ส.ค. ถือว่ามีศักยภาพสูงและมีชื่อเสียงมากที่สุดในภูมิภาคอาเซียน ซึ่งเป็นที่ยอมรับของประเทศเพื่อนบ้าน ไม่ว่าจะเป็น เวียดนาม มาเลเซีย และพม่า เป็นต้น  อ.ส.ค. ได้ประเมินความสามารถทางพันธุกรรมโคนม โดยใช้ประโยชน์จากแหล่งข้อมูล 3 แหล่ง  ได้แก่ ข้อมูลสมรรถภาพการผลิต พันธุ์ประวัติ และจีโนไทป์ เพื่อประเมินค่าการผสมพันธุ์จีโนมขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย ซึ่งผลการประเมินพบว่า พ่อพันธุ์โคนมที่มีความสามารถทางพันธุกรรมเป็นเลิศลำดับที่หนึ่งในกลุ่มที่มีความแม่นยำสูงกว่า 50% เป็นพ่อพันธุ์โคนมพันธุ์แท้โฮลสไตน์ ชื่อ แพดดี้ (Paddy; 7HO10315; 100%HF) ซึ่งมีค่าการผสมพันธุ์จีโนม +711 กิโลกรัม และแม่พันธุ์โคนมลูกผสมหมายเลข ADW5351 มีค่าการผสมพันธุ์จีโนม +946 […]

คุณทองพูล สุรทัด อยู่บ้านเลขที่ 20 หมู่ที่ 4 ตำบลบึงกาฬ อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ เป็นเกษตรกรต้นแบบของพี่น้องเกษตรกรรายอื่นๆ ในจังหวัดบึงกาฬ ที่สามารถเลี้ยงโคเนื้อแบบประณีตคือเลี้ยงในจำนวนที่ไม่มาก ดูแลได้ทั่วถึง ทำให้โคที่เลี้ยงมีสุขภาพดีเป็นที่ต้องการของตลาด โดยมีพ่อค้ามาจับจองขอซื้อถึงบ้านกันเลยทีเดียว คุณทองพูล เล่าให้ฟังว่า เดิมมีอาชีพทำเกษตรกรรมอยู่แล้ว คือการปลูกข้าวโพดหวาน ต่อมาเห็นบริเวณรอบบ้านยังพอมีพื้นที่ว่างอยู่ จึงมองว่าน่าจะทำเกี่ยวกับเรื่องปศุสัตว์เพื่อสร้างรายได้ จึงตัดสินใจนำโคเนื้อมาเลี้ยงเพื่อใช้พื้นที่บริเวณบ้านให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งการเลี้ยงจะเน้นให้มีแต่โคแม่พันธุ์เท่านั้น “ปี 2540 ช่วงแรกๆ ตอนที่จะเลี้ยงใช้เงินลงทุนไปประมาณ 30,000 บาท ซื้อเป็นแม่พันธุ์พร้อมลูกมา พอเราเห็นว่าพร้อมที่จะผสมพันธุ์ได้ ก็จะติดต่อให้ทางสำนักงานปศุสัตว์มาผสมเทียมให้ ก็ได้ลูกเพิ่มมาเรื่อยๆ ไม่ต้องซื้อเข้ามาเพิ่มอีก ซึ่งภายในฟาร์มจะเน้นเป็นสายพันธุ์บราห์มันขาว บราห์มันแดง ที่มีลูกผสมชาโรเลส์ โดยจะเน้นเลี้ยงให้มีแต่แม่พันธุ์อย่างเดียว ส่วนพ่อพันธุ์ไม่จำเป็นต้องมี เราสามารถผสมเทียมได้ ซึ่งตอนนี้มีแม่พันธุ์อยู่ประมาณ 7 ตัว สามารถผลิตลูกสร้างรายได้ให้เราได้อย่างดี” คุณทองพูล กล่าว คุณทองพูล ให้เหตุผลว่า ถ้าเลี้ยงโคมากกว่า 15 ตัว กลัวจะมีเวลาดูแลได้ไม่มากพอ เพราะต้องมีเวลาสำหรับหาอาหารให้กับโคกินทุกวัน ถึงแม้ว่าจะมีจำนวนโคเนื้อที่เลี้ยงเพียงจำนวนเท่านี้ ก็สามารถทำเงินให้กับเขาได้ถึงปีละ 150,000 […]